Công văn 901/BNN-TCLN

Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ.

Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch hành động cụ thể. Riêng việc triển khai Nghị định 99/2010/NĐ-CP về chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xin báo cáo Thủ tướng Chính phủ như sau:

1. Tình hình triển khai thí điểm chi trả dịch vụ môi trường rừng

Ngày 10/4/2008, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 380/QĐ-TTg về chính sách thí điểm chi trả dịch vụ môi trường rừng, áp dụng thí điểm tại 2 tỉnh Lâm Đồng và Sơn La. Tính đến hết năm 2010, tổng diện tích rừng được xác định để chi trả dịch vụ môi trường rừng trong giai đoạn thí điểm tại 2 tỉnh 607.930ha. Tổng số tiền các nhà máy thủy điện, công ty cấp nước và công ty du lịch giai đoạn 2009 – 2010 phải trả 432,112 tỷ đồng, đã trả 211,483 tỷ đồng, còn nợ 220,629 tỷ đồng (chủ yếu là Công ty Thủy điện Hòa Bình chưa nộp 218,191 tỷ đồng). Phần lớn số tiền thu được đã được chi trả đến 62 nghìn hộ gia đình là chủ rừng và hộ gia đình nhận khoán bảo vệ rừng, trong đó chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số.

Qua hai năm tổ chức triển khai thực hiện thí điểm, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng được đánh giá thành công. Chính sách đã nhận được sự đồng thuận cao của các cấp, các ngành, nhân dân, nhất là được sự đồng thuận của 25 triệu đồng bào các dân tộc thiểu số, hộ nghèo ở khu vực có rừng núi. Chính sách đã tạo ra cơ chế tài chính mới góp phần xã hội hóa nghề rừng, xóa đói giảm nghèo và giảm gánh nặng từ ngân sách nhà nước cho công tác quản lý bảo vệ rừng. Rừng được bảo vệ tốt hơn, chất lượng rừng được nâng cao. Tình hình phá rừng, lấn chiếm đất rừng, khai thác lâm sản trái phép, phá rừng làm nương rẫy… trong vùng chi trả dịch vụ môi trường rừng đã giảm đáng kể ở Lâm Đồng giảm còn 50% số vụ vi phạm so với những năm trước; ở Sơn La hầu như không còn xảy ra tình trạng khai thác trái phép cũng như phá rừng làm nương rẫy. Theo báo cáo của tỉnh Lâm Đồng, tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện thí điểm giảm 15% so với năm 2008, góp phần ổn định an ninh trật tự trong khu vực. Kết quả này cũng được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, nhiều tổ chức quốc tế đã nghiên cứu để phổ biến cho các nước khác.

2. Tình hình triển khai Nghị định 99/2010/NĐ-CP

Ngày 24/9/2010, Chính phủ ban hành Nghị định số 99/2010/NĐ-CP về chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2011. Các địa phương trong cả nước đang tập trung làm công tác chuẩn bị để có thể chính thức thực hiện chính sách đồng loạt từ năm 2012. Riêng tại 2 tỉnh Lâm Đồng và Sơn La, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng tiếp tục được triển khai đến các hộ gia đình theo các hợp đồng hoặc cam kết.

Theo Thông tư số 05/2011/TT-BCT ngày 25/2/2011, Bộ Công Thương quy định về giá bán điện năm 2011, số tiền các nhà máy thủy điện phải chi trả năm 2011 dự kiến 738 tỷ đồng.

Vừa qua Chính phủ có chủ trương tạm dừng thu phí dịch vụ môi trường rừng đối với các công trình thủy điện có liên quan. Chủ trương này sẽ ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện Nghị định 99/2010/NĐ-CP tại các địa phương, nhất là các tỉnh Lâm Đồng và Sơn La, có khả năng làm triệt tiêu kết quả đạt được từ các năm trước.

3. Đề xuất và kiến nghị

Trước mắt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét cho phép tiếp tục được thực hiện việc thu tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng đối với các nhà máy thủy điện liên quan ở hai tỉnh Lâm Đồng và Sơn La và chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam chi trả tiền còn nợ năm 2009 – 2010 để hai tỉnh trên có thể tiếp tục duy trì và phát huy kết quả đạt được về bảo vệ và phát triển rừng. Đối với các tỉnh còn lại, do việc triển khai thực hiện cần thời gian, đề nghị Thủ tướng Chính phủ tiếp tục cho triển khai Nghị định số 99/2010/NĐ-CP theo đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2284/QĐ-TTg để có thể chi trả được từ 1/1/2012.

Vậy kính trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định./.