Thông tư 376-TC/NHKT/TT

THÔNG TƯ

VỀ VIỆC QUYẾT ĐỊNH TIẾN HÀNH CÔNG TÁC CHO VAY NGẮN HẠN VỀ KIẾN THIẾT CƠ BẢN

BỘ TRƯỞNG BỘ TÀI CHÍNH

Thủ tướng Chính phủ vừa duyệt y bản “Thể lệ và biện pháp cho vay ngắn hạn về kiến thiết cơ bản” (công văn số 1527-TN ngày 17-05-1961 kèm theo).

Căn cứ vào chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính quyết định Ngân hàng Kiến thiết Việt Nam tiến hành công tác cho vay ngắn hạn về kiến thiết cơ bản kể từ tháng 06-1961.

Chúng tôi đề nghị:

1. Các Bộ và các ngành ở trung ương, các Ủy ban hành chính phổ biến cho các đơn vị trực thuộc ở các địa phương biết tinh thần và nội dung của thể lệ cho vay này, để cùng với các Chi hàng các Phòng cấp phát ở địa phương đảm bảo thi hành tốt (kèm theo 2 bản giải thích: Về ý nghĩa tác dụng của việc cho vay Kiến thiết cơ bản, sự cần thiết phải tổ chức việc cho vay kiến thiết cơ bản và về những nét chính trong các điều khoản của thể lệ cho vay).

2. Ủy ban hành chính các tỉnh, thành phố, khu tự trị dựa theo bản thể lệ này giám sát việc chấp hành các điều khoản của các đơn vị ở địa phương nhất là việc sử dụng vốn vay, giám sát việc thi hành các thể lệ thanh toán không dùng tiền mặt, việc thu nộp tiền nhàn rỗi về kiến thiết cơ bản để Ngân hàng Kiến thiết có thêm nhiều vốn đảm bảo yêu cầu vốn của các đơn vị cần vay.

3. Các Sở, Ty Tài chính nhất là những nơi có Phòng cấp phát vốn kiến thiết cơ bản, các chi hàng và các phòng cấp phát, tổ chức cho cán bộ trong cơ quan học tập kỹ tinh thần và nội dụng bản thể lệ và thông tư hướng dẫn nghiệp vụ cụ thể của Ngân hàng Kiến thiết trung ương để thi hành cho đúng.

Bộ Tài chính dự định cho tiến hành dần việc cho vay ở các địa phương để rút kinh nghiệm rồi phổ biến rộng rãi cho các nơi; kế hoạch tiến hành như sau:

- Tháng 06 làm thí điểm ở Hà Nội, kể cả ở Ngân hàng Kiến thiết trung ương và Chi hàng Hà Nội.

- Tháng 07 hoặc tháng 08 thi hành ở một số tỉnh lớn.

- Đến quý IV thi hành ở các tỉnh khác.

Khi nào địa phương nhận được chỉ thị của Bộ Tài chính (hoặc của Ngân hàng kiến thiết trung ương) thì sẽ tổ chức phổ biến cho các đơn vị theo kế hoạch hướng dẫn trong thông tư về nghiệp vụ của Ngân hàng Kiến thiết trung ương.

Trong khi nghiên cứu hoặc thi hành thể lệ này, nếu các Bộ, các ngành, các Ủy ban hành chính và các Sở, Ty Tài chính, Chi hàng Kiến thiết địa phương thấy có điểm nào chưa rõ hoặc gặp khó khăn gì trong việc thi hành thì cho Bộ Tài chính (hay Ngân hàng Kiến thiết trung ương) biết để giải thích thêm hay giúp ý kiến giải quyết nếu cần.

BẢN GIẢI THÍCH 1

Ý NGHĨA TÁC DỤNG CỦA VIỆC CHO VAY KIẾN THIẾT CƠ BẢN VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI TỔ CHỨC VIỆC CHO VAY KIẾN THIẾT CƠ BẢN

1. Vốn kiến thiết cơ bản do Ngân sách Nhà nước cấp cho các công trình kiến thiết cơ bản, đại bộ phận là cấp qua Ngân hàng kiến thiết, nhưng thông thường các công trình được Nhà nước cấp vốn không cần dùng ngay một lúc tất cả số vốn được cấp; mặt khác việc Nhà nước quy định chế độ thanh toán không dùng tiền mặt và bắt buộc mọi việc thanh toán về kiến thiết cơ bản đều phải qua Ngân hàng Kiến thiết, làm cho Ngân hàng Kiến thiết tập trung được các tài khoản kết toán của tất cả các đơn vị kiến thiết cơ bản, do đó Ngân hàng Kiến thiết tạm thời giữ một số vốn nhàn rỗi khá lớn và ngày càng lớn theo đà phát triển của công tác kiến thiết cơ bản.

Để sử dụng số vốn tạm thời nhàn rỗi này bổ sung cho số cấp phát vốn dự toán, đẩy mạnh hơn nữa tốc độ xây dựng kiến thiết cơ bản, điều 2 Nghị định số 177-TTg ngày 26-04-1957 thành lập Ngân hàng Kiến thiết Việt Nam đã cho phép Ngân hàng kiến thiết được: “Cho các xí nghiệp nhận thầu quốc doanh (kể cả địa phương) vay ngắn hạn theo kế hoạch cho vay đã được Chính phủ duyệt”.

2. Mấy năm qua Ngân hàng Kiến thiết chưa tổ chức việc cho vay, một phần là do trong bước đầu xây dựng, bộ máy Ngân hàng Kiến thiết còn yếu, cán bộ còn non, phải vừa làm việc vừa rút kinh nghiệm, phải tập trung lực lượng vào việc thi hành nhiệm vụ cấp phát và kết toán vốn kiến thiết cơ bản, mặt khác do công tác kiến thiết cơ bản chưa phát triển nhiều, nhu cầu về vốn của các công trình kiến thiết cơ bản, các xí nghiệp xây lắp và cung ứng kiến thiết cơ bản đều do ngân sách Nhà nước phụ trách giải quyết đầy đủ, cho nên việc cho vay ngắn hạn về kiến thiết cơ bản chưa cần thiết phải đặt ra.

Ngày nay, trước tình hình phát triển ngày càng mạnh của công tác kiến thiết cơ bản, trước yêu cầu tăng cường giám đốc công tác kiến thiết cơ bản, Nhà nước đã ban hành và đang chuẩn bị ban hành một số chế độ mới nhằm thúc đẩy quản lý vốn kiến thiết cơ bản chặt chẽ hơn. Các chế độ này (chế độ hợp đồng kinh tế, thể lệ thanh toán không dùng tiền mặt, chế độ cấp vốn lưu động cho các xí nghiệp nhận thầu và cung tiêu kiến thiết cơ bản, v.v…) được thi hành, sẽ tạo ra một tình hình mới và những yêu cầu mới về vốn cần được giải quyết:

a) Việc thực hiện chế độ cấp vốn cho xí nghiệp xây lắp và xí nghiệp cung ứng sẽ làm cho các khoản tạm ứng để dự trữ vật liệu chính của bên A cấp cho bên B, cũng như khoản vốn lưu động tự có Nhà nước cấp cho bên B và xí nghiệp cung ứng phải được tính toán chặt chẽ và cấp theo nhu cầu bình quân hàng quý. Nhưng công tác kiến thiết cơ bản là loại công tác chịu nhiều ảnh hưởng của khí hậu và thời tiết, cho nên có nhiều lúc khoản vốn để dự trữ vật liệu chính cũng như vốn lưu động nói chung lại cần phải vượt quá mức bình quân rất nhiều. Để đảm bảo cho Ngân hàng Nhà nước được ổn định những nhu cầu đột xuất, như vậy không thể giải quyết bằng cấp phát của dự toán Nhà nước được mà phải giải quyết bằng biện pháp tín dụng ngắn hạn tức là bằng cách vay vốn của Ngân hàng Kiến thiết.

b) Thi hành thể lệ thanh toán qua Ngân hàng Kiến thiết không dùng tiền mặt, các xí nghiệp xâp lắp, xí nghiệp cung ứng, khi giao giấy tờ để đòi thanh toán tiền xây dựng công trình hay tiền nhượng bán nguyên vật liệu, thiết bị, v.v… thì chưa nhận được tiền ngay mà phải đợi một thời gian nhất định mới được thanh toán. Nếu những xí nghiệp này muốn có vốn để tiếp tục hoạt động thì phải đi vay vốn của Ngân hàng Kiến thiết.

Ngoài ra, những khi gặp khó khăn về tài chính, những khi phải thanh toán những khoản chi cấp thiết hay bất ngờ mà chưa thu hồi được vốn, hoặc chưa được cấp vốn đầy đủ, các xí nghiệp nói trên cũng như các đơn vị kiến thiết đều có thể yêu cầu Ngân hàng Kiến thiết cho vay vốn trong một thời gian ngắn.

c) Về phía Ngân hàng Kiến thiết, do làm trung tâm kết toán về kiến thiết cơ bản, nên tập trung được tất cả số tiền vốn kiến thiết cơ bản tạm thời nhàn rỗi. Công tác kiến thiết cơ bản ngày càng phát triển, kỷ luật thanh toán ngày càng đề cao, diện thanh toán càng mở rộng thì số vốn gửi Ngân hàng Kiến thiết càng tăng lên nhiều hơn nữa, và là nguồn vốn quan trọng có thể dùng để cho vay, bổ sung cho vốn cấp phát của dự toán.

3. Tổ chức việc cho vay ngắn hạn vốn kiến thiết cơ bản có lợi như sau:

a) Ngân hàng Kiến thiết sử dụng được những số vốn kiến thiết cơ bản tạm thời nhàn rỗi để giải quyết những yêu cầu vốn đột xuất của các ngành thi công, cung ứng, tạo điều kiện cho các xí nghiệp này hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch kiến thiết cơ bản, thi hành tốt chế độ hợp đồng kinh tế, chấm dứt tình trạng nợ nần dây dưa hay sử dụng nhập nhằng vốn không đúng với nguyên tắc quản lý tài chính.

b) Giảm bớt được khoản cấp phát dự toán. Hiện nay để tránh cho xí nghiệp xây lắp, cung ứng khỏi thiếu vốn, khoản tạm ứng của bên A cho bên B (do ngân sách cấp) cũng như vốn lưu động tự có do Nhà nước cấp cho xí nghiệp xây lắp, xí nghiệp cung ứng, chưa được tính toán chặt chẽ theo sát với nhu cầu dự trữ nguyên vật liệu hay nhu cầu hoạt động bình quân hàng quý mà thường tính rộng rãi hơn, ngoài ra trong các trường hợp đột xuất, vẫn phải cấp thêm bằng vốn dự toán. Cách giải quyết như vậy vừa thêm gánh nặng cho dự toán Nhà nước, vừa không thúc đẩy được các xí nghiệp tăng cường hạch toán và luân chuyển vốn nhanh chóng, không khuyến khích thúc đẩy tăng năng suất, hạ giá thành công trình…

Một khi Ngân hàng Kiến thiết đã tổ chức cho vay thì không sợ có tình trạng thiếu vốn, do đó việc cấp vốn lưu động cũng như việc tạm ứng cho bên B có thể tính toán chặt chẽ để giảm bớt số cấp phát của dự toán.

c) Tăng cường công tác giám đốc tài chính của Ngân hàng kiến thiết đối với hoạt động kinh tế của các ngành kiến thiết cơ bản: Thông qua công tác cho vay, quan hệ giữa Ngân hàng Kiến thiết với các đơn vị vay vốn càng được chặt chẽ, Ngân hàng Kiến thiết có điều kiện để đi sâu thêm vào hoạt động kinh tế của đơn vị, để thấy rõ hơn ưu khuyết điểm trong việc quản lý và hạch toán của các đơn vị, do đó có cơ sở để góp ý kiến với các đơn vị vay vốn, nhằm chấn chỉnh công tác quản lý, đẩy mạnh tốc độ luân chuyển vật liệu và vốn, tạo điều kiện tăng nhanh tốc độ xây dựng và đấu tranh hạ giá thành công trình.

d) Giúp thanh toán tốt thiết bị nhập khẩu: Từ trước đến nay theo điều lệ cấp phát vốn kiến thiết cơ bản cũ và thể lệ thanh toán thiết bị hiện nay, mỗi khi các Tổng công ty xuất nhập khẩu nhập được nguyên vật liệu và thiết bị thì Bộ Tài chính cấp hạn mức cho các Bộ chủ quản để thanh toán với các Tổng công ty xuất nhập khẩu, sau đó ngành chủ quản phân bổ dần số tiền đã thanh toán cho các đơn vị cơ sở theo trị giá hàng đã giao cho các cơ sở đó. Cách làm như vậy có nhiều nhược điểm:

- Nhiều khi các đơn vị kiến thiết nhận được hàng nhưng ngành chủ quản chưa phân bổ được trị giá hàng xuống cho đơn vị nên các đơn vị không có tài liệu để hạch toán giá thành.

- Các đơn vị cơ sở, nhiều khi nhận được hàng thấy không phải của mình cũng không báo cho các ngành chủ quản biết và cũng không chú ý bảo quản, vì đơn vị không phải trực tiếp thanh toán tiền hàng do đó thường xảy ra tình trạng hàng bị ứ đọng và hư hỏng, ảnh hưởng đến tài sản chung của Nhà nước.

Nay, theo thể lệ cho vay mới, khi nhập hàng, cơ quan cung ứng của các ngành chủ quản được Ngân hàng Kiến thiết cho vay để thanh toán ngay với các Tổng công ty xuất nhập khẩu; sau đó cơ quan cung ứng sẽ gửi hàng xuống cho các đơn vị kiến thiết, các đơn vị kiến thiết nhận được giấy giao hàng sẽ thanh toán tiền hàng cho cơ quan cung ứng để trả nợ cho Ngân hàng Kiến thiết. Đối với những hàng chưa giao đi được, cơ quan cung ứng phải bảo quản chu đáo và đề nghị Bộ Tài chính cấp vốn để trả nợ. Cách làm như vậy sẽ buộc các cơ quan cung ứng phải chăm lo việc phân phối hàng và bảo quản hàng chưa phân phối; tình trạng hàng để ứ đọng ở các đơn vị kiến thiết vì phân phối nhầm sẽ không còn, và đến cuối năm dựa theo số tiền hàng chưa phân phối, có thể tính toán được số vốn về hàng ngoài nước đã nhập có thể động viên được cho năm sau.

*

*  *

Công tác cho vay về kiến thiết cơ bản là một yêu cầu khách quan trong công tác quản lý tài vụ kiến thiết cơ bản nói chung nhưng đồng thời đây là một công tác mới mẻ đối với chúng ta cho nên buổi đầu không thể không gặp một số khó khăn:

1. Về mặt tư tưởng: Những đơn vị, xí nghiệp, ngành còn nặng về quản lý theo chế độ cung cấp, chưa thấy sự cần thiết và cấp bách phải đi vào hạch toán kinh tế có thể muốn đi vay để giải quyết nhu cầu về vốn nhưng lại không muốn đưa việc quản lý vốn vào kế hoạch, hoặc muốn vay mà không muốn tiếp thu sự giám đốc của Ngân hàng kiến thiết, thậm chí có đơn vị, xí nghiệp còn không muốn đi vay, mà muốn tiếp tục chiếm dùng vốn của các đơn vị, xí nghiệp bạn, gây tình trạng nợ nần dây dưa, tín dụng thương mại phát triển.

2. Căn cứ để lập kế hoạch cho vay là kế hoạch khối lượng kiến thiết cơ bản và kế hoạch thu chi tài vụ kiến thiết cơ bản. Nhưng kế hoạch đó hiện nay, nói chung về mặt chất lượng còn chưa được tốt; vì vậy trong việc lập kế hoạch cho vay cũng như việc thực hiện kế hoạch cho vay có thể gặp khó khăn.

Tuy nhiên những khó khăn này không phải là quan trọng, nó có gây những trở ngại nhất định, nhưng bản thân việc tiến hành cho vay thì lại tác động trở lại, góp phần giải quyết những trở ngại khó khăn ấy.

Bên cạnh đó có những thuận lợi như sau:

- Nhiều đơn vị, xí nghiệp thấy cần phải thúc đẩy công tác kiến thiết cơ bản tiến nhanh, tiến mạnh và tiến vững chắc nên yêu cầu được vay vốn để thỏa mãn nhu cầu của mình, đồng thời cũng thấy rõ tác dụng của công tác cho vay đối với việc quản lý tài vụ và thực hiện hạch toán kinh tế của đơn vị. Các đơn vị này sẵn sàng tiếp nhận sự giám đốc của Ngân hàng Kiến thiết xuyên qua công tác cho vay.

- Bộ máy của Ngân hàng Kiến thiết ngày càng được tăng cường có đủ khả năng đảm nhận công tác cho vay. Nguồn vốn nhàn rỗi tập trung vào Ngân hàng Kiến thiết ngày càng nhiều, bảo đảm được phần lớn yêu cầu về vốn của các đơn vị, xí nghiệp, bổ sung cho vốn cấp phát của ngân sách Nhà nước.

BẢN GIẢI THÍCH 2

NHỮNG NÉT CHÍNH TRONG CÁC ĐIỀU KHOẢN CỦA BẢN THỂ LỆ CHO VAY

1. Về nguồn vốn cho vay

a) Nguồn vốn chủ yếu của Ngân hàng Kiến thiết là vốn nhàn rỗi của các đơn vị, các ngành có tài khoản ở Ngân hàng Kiến thiết. Để đảm bảo nguồn vốn này được tập trung đầy đủ và kịp thời, các đơn vị kiến thiết, các xí nghiệp xây lắp và cung ứng cần chấp hành nghiêm chỉnh các nguyên tắc, thể lệ về tài chính mà Nhà nước đã đề ra như: Tất cả các khoản tiền vốn nhàn rỗi về kiến thiết cơ bản (thí dụ như: Vốn tự có của các xí nghiệp, các cơ quan dùng vào kiến thiết cơ bản; Vốn chuyên dùng về kiến thiết cơ bản; Tiền khấu hao sửa chữa lớn của xí nghiệp xây lắp, xí nghiệp cung ứng về kiến thiết cơ bản và của đơn vị kiến thiết) phải tập trung vào Ngân hàng Kiến thiết, các việc thanh toán phải làm kịp thời và thông qua Ngân hàng Kiến thiết. Về phía Ngân hàng kiến thiết phải phát hiện những nguồn vốn chưa tập trung hoặc tập trung chậm để huy động và đem sử dụng vào việc cho vay.

b) Trong trường hợp nhu cầu về vốn cho vay nhiều mà nguồn vốn để cho vay của Ngân hàng Kiến thiết không có đủ, Bộ Tài chính có thể cấp cho Ngân hàng Kiến thiết một số vốn nhất định để tăng thêm nguồn vốn cho vay.

c) Nếu gặp trường hợp thiết bị toàn bộ ngoài nước về nhiều, Ngân hàng Kiến thiết phải cho các cơ quan cung ứng của các ngành chủ quản vay tiền để thanh toán với Ngoại thương, ngân sách Nhà nước sẽ chuyển sớm vốn cấp phát về những thiết bị toàn bộ đó sang cho Ngân hàng Kiến thiết để làm nguồn vốn cho vay.

d) Nếu tạm thời vốn của Ngân hàng Kiến thiết không đủ để đáp ứng với yêu cầu vay chính đáng của đơn vị, Ngân hàng Kiến thiết có thể tạm vay vốn của Ngân hàng Nhà nước.

2. Về phạm vi và đối tượng cho vay

Theo sự phân công của Nhà nước, thì Ngân hàng Kiến thiết chỉ tổ chức việc cho vay trong lĩnh vực kiến thiết cơ bản và trong giai đoạn hiện tại, Ngân hàng Kiến thiết chỉ cho vay đối với những đơn vị xí nghiệp do Ngân hàng Kiến thiết quản lý vốn kiến thiết cơ bản.

Tuy nhiên, vì những đơn vị xí nghiệp trong lĩnh vực kiến thiết cơ bản còn có những mối quan hệ về tiền tệ với những cơ quan xí nghiệp ngoài lĩnh vực kiến thiết cơ bản, nên Ngân hàng Kiến thiết trong việc cho vay và kết toán sẽ cùng với Ngân hàng Nhà nước phối hợp chặt chẽ nhằm phục vụ tốt cho các đơn vị, xí nghiệp.

Ngoài ra, Ngân hàng Kiến thiết phải phục tùng những quy định của Ngân hàng Nhà nước về mặt quản lý tiền tệ.

3. Điều kiện cho vay

Việc cho vay về kiến thiết cơ bản phải có tác dụng củng cố chế độ hạch toán kinh tế, nên Ngân hàng Kiến thiết chỉ được phép cho vay đối với các đơn vị, xí nghiệp đã thực hành hạch toán kinh tế, vì chỉ những đơn vị, xí nghiệp đã thực hành hạch toán kinh tế mới có đủ tư cách pháp nhân và có quyền giao dịch với Ngân hàng trong việc kết toán cũng như trong việc cho vay.

4. Về tính chất các khoản cho vay và các hình thức cho vay

Ngân hàng Kiến thiết chỉ cho vay ngắn hạn và các khoản cho vay, các hình thức cho vay ngắn hạn cũng giống như các khoản cho vay, các hình thức cho vay của Ngân hàng Nhà nước, trừ việc cho vay để thanh toán thiết bị toàn bộ. Hiện nay chưa cho vay dài hạn về kiến thiết cơ bản.

Cho vay về dự trữ vật liệu. – Các đơn vị, xí nghiệp được Nhà nước cấp vốn tạm ứng để dự trữ vật liệu chính, chuẩn bị thi công. Số vốn đó, Nhà nước sẽ cấp theo kế hoạch. Vì vậy có những lúc đơn vị, xí nghiệp cần có thêm vốn để dự trữ vật liệu tạm thời vượt định mức kế hoạch, như dự trữ cát, sỏi trước mùa mưa, dự trữ tre, gỗ, có tính chất thời vụ. Trường hợp này Ngân hàng Kiến thiết có thể cho vay để thỏa mãn nhu cầu vốn tạm thời ấy.

Tuy nhiên đối với những trường hợp các đơn vị, xí nghiệp vì lập kế hoạch không sát nên có những thứ vật liệu mua về quá nhiều, vượt định mức kế hoạch, và có khả năng ứ đọng lâu dài, thì không được vay ngắn hạn để dự trữ mà phải báo cáo cụ thể lên Bộ chủ quản và Nhà nước giải quyết bằng cách thanh toán số hàng ứ đọng hoặc cấp thêm vốn tạm ứng vượt số cấp phát kiến thiết cơ bản ghi trong kế hoạch thu chi tài vụ.

Cho vay vượt định mức về vốn lưu động. – Các xí nghiệp xây lắp được Nhà nước cấp vốn lưu động theo kế hoạch thu chi tài vụ. Số vốn đó, Nhà nước lấy định mức vốn bình quân cả năm làm định mức kế hoạch, vì vậy xí nghiệp xây lắp có lúc cần vốn tạm thời để dự trữ các khoản vật liệu phụ, vật rẻ tiền mau hỏng, vật liệu luân chuyển… vượt mức kế hoạch hoặc cần vốn dùng để thanh toán những giá trị khối lượng công trình đã hoàn thành vượt mức kế hoạch. Trong những trường hợp này, được vay ngắn hạn tại Ngân hàng Kiến thiết.

Nhưng nếu những vật liệu dự trữ quá mức vì lập kế hoạch không sát và có khả  năng ứ đọng dài hạn thì không được vay khoản này và phải báo cáo lên Bộ chủ quản và Nhà nước để giải quyết bằng cách thanh toán số hàng ứ đọng hoặc bằng cách cấp thêm vốn lưu động.

Nếu vì công tác quản lý kém, việc lên khối lượng công trình thường xuyên bị chậm, làm cho việc thanh toán thường xuyên bị kéo dài thì không được vay khoản này, mà xí nghiệp phải giải quyết bằng cách cải tiến công tác quản lý, lên ngay khối lượng để kịp thời thanh toán.

Cho vay để sửa chữa lớn. - Nguồn vốn để cho vay sửa chữa lớn là do tiền khấu hao sửa chữa lớn do các đơn vị, xí nghiệp gửi. Vì vậy trách nhiệm của các đơn vị, xí nghiệp, nếu có trích khấu hao sửa chữa lớn là phải gửi Ngân hàng Kiến thiết để làm nguồn vốn cho vay, và chỉ những đơn vị, xí nghiệp có tiền gửi khấu hao sửa chữa lớn mới được vay khoản này.

Cho vay sửa chữa lớn là cho vay có tính chất ngắn hạn. Đáng nhẽ thời hạn vay tối đa là 12 tháng, nhưng cho vay phải đảm bảo thu hồi mà hiện nay về sửa chữa lớn lại không có kế hoạch dài hạn vượt khỏi niên độ kế hoạch nên việc cho vay sửa chữa lớn buộc phải đóng khung trong phạm vi niên độ kế hoạch. Nếu các đơn vị, xí nghiệp còn cần tiền thêm mà không bảo đảm trả được trong niên độ kế hoạch thì phải báo cáo lên Bộ chủ quản giải quyết.

Cho vay thanh toán. – Cho vay khoản này là nhằm mục đích phục vụ cho các đơn vị, xí nghiệp thu hồi được tiền nhanh để bỏ vào vòng luân chuyển mới. Mặt khác cũng là để tạo điều kiện tập trung việc thanh toán qua Ngân hàng, xóa bỏ các hình thức tín dụng thương mại. Các hình thức cho vay thanh toán cũng giống như các hình thức cho vay thanh toán của Ngân hàng Nhà nước đối với các xí nghiệp trong khu vực sản xuất.

Cho vay theo nhu cầu cấp thiết và tạm thời. - Khoản cho vay này nhằm giải quyết trường hợp thiếu vốn như vượt mức kế hoạch mà chưa nhận thêm được hạn mức quý; thiết bị trong kế hoạch về trước thời hạn nên chưa có tiền thanh toán; thiết kế thay đổi nên thiếu vật liệu hoặc vật liệu không thích hợp chưa thể giải quyết kịp thời; trường hợp gặp các thiên tai.

Khoản cho vay này như trên đã nói, có điểm khuyến khích việc hoàn thành khối lượng vượt mức kế hoạch. Dù là vượt mức kế hoạch hàng tháng, hàng quý hay hàng năm, nhưng nếu những công trình đó đã được ghi kế hoạch hàng năm hay chắc chắn được ghi kế hoạch năm sau thì Ngân hàng Kiến thiết cũng cho vay để giúp đơn vị, xí nghiệp đẩy mạnh tốc độ thi công.

Cho vay về thanh toán thiết bị toàn bộ. - Khoản cho vay này về tính chất cũng là một khoản cho vay thanh toán, nhưng đặc biệt chỉ có trong lĩnh vực kiến thiết cơ bản.

Khoản cho vay này cũng là một khoản cho vay ngắn hạn và thường thường số tiền lại rất lớn. Do đó các tổ chức cung ứng thuộc các Bộ và các đơn vị kiến thiết cần đặc biệt chú ý cải tiến công tác giao nhận hàng, thực hiện tốt thanh toán để thiết thực tăng cường cải tiến công tác quản lý thiết bị tại cơ sở, thực hiện tốt kế hoạch thu chi tài vụ, đồng thời để đảm bảo các tổ chức cung ứng khỏi kéo dài thời hạn trả nợ.

5. Về trách nhiệm trong việc lập kế hoạch và đơn xin vay và trong việc lập và duyệt kế hoạch cho vay.

Các đơn vị, xí nghiệp muốn được vay tiền cần phải tôn trọng các điều quy định cụ thể trong bản thể lệ về việc lập kế hoạch vay tiền và làm đơn vay tiền.

Thực hiện trách nhiệm đó trước hết là làm cho các đơn vị, xí nghiệp tăng cường được công tác quản lý kế hoạch của bản thân mình, đồng thời bảo đảm việc lãnh đạo tập trung của Nhà nước về công tác cho vay, đảm bảo sự giám đốc bằng đồng tiền của Nhà nước thông qua Ngân hàng Kiến thiết.

Mặt khác, Ngân hàng Kiến thiết phải chấp hành đúng thời hạn xét duyệt kế hoạch cho vay và đơn xin vay như đã quy định trong thể lệ. Thực hiện trách nhiệm đó là để thỏa mãn kịp thời các nhu cầu về vốn của các đơn vị, xí nghiệp, đảm bảo công tác kiến thiết cơ bản được nhanh, nhiều, tốt, rẻ, đồng thời để đưa công tác quản lý của Ngân hàng Kiến thiết vào nền nếp vào chế độ.

6. Về lợi suất.

Các đơn vị, xí nghiệp khi vay tiền của Ngân hàng Kiến thiết, thì phải trả thêm một số lợi tức nhất định. Việc trả lợi tức đó chỉ là để nhằm thúc đẩy các đơn vị, xí nghiệp tăng cường công tác quản lý, tăng cường chế độ hạch toán kinh tế đồng thời đảm bảo thu hồi vốn về trả nhanh cho Ngân hàng Kiến thiết. Vì vậy suất lợi tức nói chung là tính với một tỷ lệ thấp.

Hiện nay Ngân hàng Kiến thiết bước đầu thực hiện việc cho vay nên tạm thời áp dụng lợi suất đối với các khoản và hình thức cho vay như quy định của Ngân hàng Nhà nước đối với các khoản và hình thức cho vay tương tự trong khu vực sản xuất.

THỂ LỆ VÀ BIỆN PHÁP

cho vay ngắn hạn về kiến thiết cơ bản

Chương I:

ĐIỀU KHOẢN CHUNG

A. Mục đích cho vay ngắn hạn về kiến thiết cơ bản.

Điều 1. – Căn cứ vào Nghị định số 177/TTg ngày 26-04-1957 của Thủ tướng Chính phủ quy định nhiệm vụ chức trách của Ngân hàng kiến thiết Việt Nam và được sự duyệt y của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính quy định thể lệ và biện pháp cho vay ngắn hạn về kiến thiết cơ bản này để Ngân hàng kiến thiết Việt Nam tiến hành việc cho vay ngắn hạn.

Việc cho vay ngắn hạn của Ngân hàng kiến thiết Việt Nam nhằm mục đích:

- Giải quyết nhu cầu vốn tạm thời trong quá trình xây dựng, giúp cho việc tăng nhanh tốc độ xây dựng.

- Thúc đẩy hoàn thành thuận lợi kế hoạch kiến thiết cơ bản.

- Tiết kiệm vốn kiến thiết cơ bản của Nhà nước và đẩy mạnh việc hạch toán kinh tế, hạ giá thành công trình trong kiến thiết cơ bản.

- Tăng cường giám đốc công tác quản lý về kiến thiết cơ bản.

B. Nguyên tắc cho vay ngắn hạn về kiến thiết cơ bản.

Điều 2. – Ngân hàng kiến thiết Việt Nam cho vay ngắn hạn về kiến thiết cơ bản theo những nguyên tắc sau đây:

1. Đơn vị vay tiền phải dùng số tiền vay vào mục đích nhất định có dự định trước trong kế hoạch vay tiền và chỉ được nhận tiền vay theo nhu cầu thực hiện kế hoạch từng thời kỳ.

2. Đơn vị vay tiền phải hoàn trả số tiền vay đúng kỳ hạn, tối đa không quá 12 tháng.

3. Số tiền vay phải được bảo đảm bằng vật tư dự trữ sản phẩm làm ra vật tư sẽ mua về bằng tiền vay hoặc bằng chứng từ biểu hiện giá trị vật tư (chứng từ kết toán), tương đương với số tiền vay.

C. Đối tượng cho vay và điều kiện cho vay.

Điều 3. – Đối tượng cho vay của Ngân hàng Kiến thiết Việt Nam là:

1. Những xí nghiệp xây lắp (trung ương và địa phương) đã thực hiện hạch toán kinh tế.

2. Những xí nghiệp cung ứng vật liệu về kiến thiết cơ bản hoặc các cơ quan cung ứng trực thuộc các Bộ chủ quản, đã thực hiện hạch toán kinh tế.

3. Các đội khảo sát địa chất đã thực hiện hạch toán kinh tế.

4. Các đơn vị kiến thiết tự làm và các tổ chức nhận thầu trong đơn vị kiến thiết tự làm đã thực hiện hạch toán kinh tế.

Tại những nơi mà Ngân hàng Kiến thiết chưa tổ chức được việc cho vay thì Ngân hàng Kiến thiết sẽ ủy nhiệm Ngân hàng Nhà nước cho các đơn vị nói trên vay dựa theo thể lệ này.

Những đơn vị xin vay phải có:

1. Kế hoạch thi công, kế hoạch cung ứng, kế hoạch tài vụ, kế hoạch lao động và tiền lương.

2. Tổ chức kế toán độc lập.

3. Tài khoản thanh toán (kết toán) ở Ngân hàng Kiến thiết.

4. Có tư cách pháp nhân và được quyền trực tiếp giao dịch với Ngân hàng Kiến thiết.

D. Nguồn vốn cho vay.

Điều 4. – Nguồn vốn cho vay của Ngân hàng Kiến thiết gồm có:

a) Số dư các tài khoản tiền gửi của các đơn vị có tài khoản tiền gửi ở Ngân hàng Kiến thiết.

b) Số dư các tài khoản thu tạm ghi, thư tín dụng, tài khoản đặc biệt và các tài khoản khác có số dư Có.

c) Vốn dự toán Nhà nước cấp.

d) Tiền tạm ứng của Bộ Tài chính để cho vay thiết bị toàn bộ trong trường hợp đặc biệt.

e) Vốn tạm vay của Ngân hàng Nhà nước trong trường hợp các loại vốn nói trên không đủ.

Chương II:

CÁC KHOẢN CHO VAY

Điều 5. – Ngân hàng Kiến thiết cho các đơn vị nói trong điều 3 vay phần vốn vượt định mức nhằm giúp các đơn vị giải quyết nhu cầu về vốn có tính chất thời vụ hoặc bất thường xảy ra trong quá trình tiến hành công tác kiến thiết cơ bản và những nhu cầu về vốn trong quá trình lưu thông.

Điều 6. – Căn cứ vào khả năng tài chính và tình hình tổ chức hiện nay của Ngân hàng Kiến thiết, Ngân hàng Kiến thiết chỉ cho vay những khoản như sau:

1. Cho vay để dự trữ vật liệu:

a) theo thời vụ xây dựng công trình.

b) theo thời vụ của vật liệu.

2. Cho vay vượt định mức vốn lưu động tự có.

3. Cho vay để sửa chữa lớn.

4. Cho vay thanh toán:

a) thanh toán bằng hình thức                  “nhờ thu nhận trả”.

b) thanh toán bằng hình thức “thư tín dụng”

c) thanh toán bằng hình thức “tài khoản đặc biệt”

d) thanh toán bằng hình thức “sổ séc định mức”

5. Cho vay theo nhu cầu cấp thiết và tạm thời.

6. Cho vay thanh toán thiết bị nhập khẩu (thiết bị toàn bộ).

Mục A. – CHO VAY ĐỂ DỰ TRỮ VẬT LIỆU

a) Theo thời vụ xây dựng công trình:

Điều 7. – Ngân hàng Kiến thiết cho xí nghiệp xây lắp vay để tăng thêm vật liệu dự trữ khi xí nghiệp này phải tranh thủ thi công trong mùa có lợi cho việc thi công và khối lượng công tác trong quý đó lớn hơn khối lượng công tác bình quân các quý trong năm đó do khoản vốn được cấp để dự trữ vật liệu theo định mức không đủ.

Điều 8. – Xí nghiệp xâp lắp muốn vay tiền để mua thêm vật liệu dự trữ thêm định mức cần phải có các điều kiện sau đây;

1. Phải có kế hoạch xin vay hàng quý gửi đến Ngân hàng kiến thiết 25 ngày trước khi bắt đầu quý.

2. Kế hoạch xin vay này phải được Ngân hàng Kiến thiết ghi vào kế hoạch cho vay của Ngân hàng Kiến thiết và được Ngân hàng Kiến thiết trung ương quy định vào hạn mức vay trong quý, sau khi đã được xét rõ mục đích và yêu cầu của việc xin vay.

3. Số vật liệu tồn kho phải trên mức tiêu chuẩn dự trữ. Trường hợp cần tiền trước để mua thì xí nghiệp phải xuất trình hợp đồng mua hàng hay giấy đòi nợ của người bán hàng để làm chứng từ. Nếu phải mua lẻ tẻ nên không có hợp đồng thì xí nghiệp phải lập kế hoạch mua từng thời gian ngắn để Ngân hàng kiến thiết căn cứ vào đó mà cho vay. Trong những trường hợp này Ngân hàng kiến thiết sẽ cho vay trước rồi kiểm tra tồn kho sau.

Điều 9. – Khi muốn vay tiền xí nghiệp xây lắp cần phải làm đơn xin vay kèm theo giấy tờ cần thiết liên quan đến việc vay tiền gửi đến Ngân hàng Kiến thiết.

Tất cả những tài liệu này được coi như chứng từ để bảo đảm số tiền vay, và Ngân hàng Kiến thiết sẽ căn cứ vào những tài liệu này để quyết định việc cho vay (số tiền được vay, thời gian nhận tiền, thời hạn trả tiền, điều kiện trả tiền v.v…).

Điều 10. – Nhận được các giấy tờ nói trên Ngân hàng Kiến thiết thẩm tra lại và nghiên cứu các mặt như sau:

- Khối lượng công tác có đúng với kế hoạch thi công của quý sau không.

- Số lượng vật liệu cần dùng để hoàn thành khối lượng công tác này.

- Số tiền đã được tạm ứng so với giá trị vật liệu cần dùng quý sau.

- Số bình quân vật liệu dùng hàng ngày trong năm.

- Số bình quân vật liệu dùng hàng ngày trong quý xin vay.

- Số ngày cần dự trữ vật liệu…

Điều 11. – Để định số tiền cho vay, Ngân hàng Kiến thiết sẽ tính vật liệu dự trữ theo giá thực tế nếu giá này thấp hơn giá kế hoạch và tính theo giá kế hoạch nếu giá thực tế cao hơn giá kế hoạch. Nếu do việc tính giá tiền vay theo giá kế hoạch mà xí nghiệp không có đủ tiền để mua đủ số vật liệu cần thiết thì xí nghiệp phải đề nghị với Bộ chủ quản cho điều chỉnh giá kế hoạch. Sau khi giá kế hoạch được điều chỉnh Ngân hàng Kiến thiết sẽ cho vay thêm số chênh lệch.

Điều 12. – Trong thời gian từ 3 đến 5 ngày kể từ ngày nhận được đơn xin vay, Ngân hàng Kiến thiết phải trả lời cho xí nghiệp xin vay tiền biết được vay hay không; nếu được vay thì vay bao nhiêu tiền và điều kiện trả như thế nào để xí nghiệp làm 3 bản giấy nhận vay tiền (Mẫu số 3). Khi nhận được giấy này Ngân hàng Kiến thiết sẽ thẩm tra lại rồi chuyển số tiền cho vay vào tài khoản tiền gửi kết toán của xí nghiệp.

Điều 13. – Khoản vay này phải trả dần và trả hết trong quý sau quý cho vay. Ngân hàng kiến thiết sẽ thu dần số tiền vay theo mức độ giảm bớt của số vật liệu dự trữ quá định mức. Thời hạn trả và số tiền trả sẽ tính trước và ghi ngay trong giấy nhận vay tiền. Đến ngày trả nợ Ngân hàng Kiến thiết sẽ trích tài khoản tiền gửi kết toán của xí nghiệp để trả. Nếu tài khoản của xí nghiệp không có đủ để trả, Ngân hàng kiến thiết sẽ báo cho xí nghiệp biết để thu xếp nộp trả. Nếu quá hạn 5 ngày mà không có đủ tiền trả, Ngân hàng kiến thiết sẽ chuyển khoản tiền vay sang “Nợ quá hạn” và sẽ tính số nợ này theo lợi suất áp dụng cho “Nợ quá hạn” trong thời gian quá hạn nói ở điều 36 bản điều lệ này.

b) Theo thời vụ của vật liệu.

Điều 14. – Ngân hàng Kiến thiết cho xí nghiệp xây lắp và xí nghiệp cung ứng vật liệu vay để dự trữ vật liệu có tính chất thời vụ đối với những vật liệu mà sản xuất hay vận chuyển có tính chất thời vụ hoặc cung cấp không có tính chất thường xuyên do đó nên phải dự trữ quá mức để giải quyết nhu cầu trong những thời vụ khó cung cấp.

Điều 15. – Muốn được vay tiền, xí nghiệp xây lắp, xí nghiệp cung ứng phải có những điều kiện như đã nói ở điều 8 ngoài ra còn phải làm đơn xin vay gửi đến Ngân hàng Kiến thiết, kèm theo những giấy tờ như sau:

- Bảng kê các vật liệu cần phải dự trữ trong đó ghi rõ: từng loại vật liệu; số lượng hiện còn, số lượng cần phải dự trữ, thời gian dự trữ và giá tiền.

Điều 16. – Ngân hàng Kiến thiết sẽ thẩm tra lại những tài liệu nói trên rồi quyết định việc cho vay.

Thủ tục cho vay, thể thức thu hồi nợ cũng làm như đã nói trong các điều 11, 12, 13.

Mục B. – CHO VAY VƯỢT ĐỊNH MỨC VỀ VỐN LƯU ĐỘNG TỰ CÓ

Điều 17. – Vốn lưu động tự có của xí nghiệp xây lắp được Bộ chủ quản cấp theo một định mức nhất định tính theo mức bình quân luân chuyển vốn hàng quý trong năm để dùng vào những khoản chi như sau:

- Vật rẻ tiền mau hỏng.

- Nhiên liệu và thức ăn nuôi súc vật.

- Các vật liệu phụ.

- Phí tổn chờ phân bổ: Về xây dựng tạm thời loại nhỏ, về vật liệu sử dụng luân chuyển, các khoản phí tổn linh tinh.

- Sản xuất phụ chưa làm xong.

- Giá xây dựng công trình làm xong nhưng chưa thu được tiền.

- Vốn dự trữ.

Khi khối lượng công trình nhận thầu tăng thì vốn lưu động định mức này cũng có thể tăng. Ngân hàng Kiến thiết sẽ cho xí nghiệp xây lắp vay số tiền cần thiết để bù vào số vốn lưu động phải tăng thêm do công trình tăng thêm.

- Điều kiện cho vay cũng theo như đã nói trong điều 8 và 9.

- Thủ tục cho vay, thể thức thu hồi nợ cũng như đã nói trong các điều 11, 12, 13.

Điều 18. – Ngân hàng Kiến thiết cho các xí nghiệp cung ứng về kiến thiết cơ bản vay vốn lưu động định mức (phần không được Nhà nước cấp) và cũng cho vay trong trường hợp nhu cầu vốn lưu động vượt định mức bình quân như đối với xí nghiệp xây lắp.

Muốn được vay, xí nghiệp cung ứng phải gửi đến Ngân hàng Kiến thiết đơn xin vay kèm theo bảng kê tình hình vật liệu tồn kho, vật liệu phải cung cấp thêm, thời gian dự trữ, giá cả.

Điều kiện và thủ tục cho vay cũng theo như đã nói ở trên.

Mục C. – CHO VAY ĐỂ SỬA CHỮA LỚN

Điều 19. – Ngân hàng Kiến thiết cho các xí nghiệp xây lắp đơn vị kiến thiết tự làm, xí nghiệp cung ứng, đội thăm dò địa chất vay về chi phí sửa chữa lớn trong trường hợp số tiền đã khấu hao về sửa chữa lớn đến ngày xin vay chưa đủ chi vào việc này.

Những đơn vị này muốn vay tiền phải có tài khoản tiền gửi khấu hao sửa chữa lớn ở Ngân hàng Kiến thiết và hàng tháng phải gửi tiền khấu hao sửa chữa lớn vào tài khoản ấy.

Điều 20. – Khi làm đơn xin vay về sửa chữa lớn, các đơn vị phải nộp kèm theo kế hoạch khấu hao về sửa chữa lớn cả năm kê rõ những đối tượng phải sửa chữa lớn, thời gian phải sửa chữa xong và số tiền cần thiết phải vay để Ngân hàng Kiến thiết có cơ sở tính toán mức cho vay.

Điều 21. – Sau 3 ngày kể từ ngày nhận được đơn xin vay Ngân hàng Kiến thiết phải trả lời cho đơn vị vay biết được vay hay không; nếu được vay thì vay bao nhiêu, thời hạn trả nợ như thế nào để đơn vị xin vay làm thủ tục nhận tiền vay.

a) Số tiền Ngân hàng Kiến thiết cho vay để sửa chữa lớn cao nhất không quá mức đã định trong kế hoạch khấu hao trong năm nhưng chưa khấu hao. Nếu số tiền cần sửa chữa vượt quá mức kế hoạch khấu hao trong năm thì Bộ chủ quản phải giải quyết phần vượt quá mức đó.

b) Thời hạn cho vay sửa chữa lớn không qua năm đó, Ngân hàng Kiến thiết sẽ căn cứ vào số khấu hao phải nộp hàng tháng để ấn định số tiền trả dần từng tháng.

Lúc đến hạn, Ngân hàng kiến thiết sẽ chủ động trích tài khoản “Tiền gửi khấu hao sửa chữa lớn” của các đơn vị vay tiền để trả nợ. Nếu tài khoản này không có đủ tiền thì sẽ trích tài khoản kết toán. Nếu tài khoản kết toán cũng không có đủ tiền trả thì Ngân hàng Kiến thiết sẽ chuyển số nợ chưa trả sang “Nợ quá hạn” đợi khi nào các tài khoản nói trên của đơn vị vay tiền có đủ tiền thì sẽ trừ để thu hồi khoản tiền vay.

Mục D. – CHO VAY THANH TOÁN

Điều 22. – Trường hợp xí nghiệp xây lắp, xí nghiệp cung ứng đã giao công trình hoàn thành hoặc đã bán nguyên vật liệu nhưng chưa thu được tiền và trong trường hợp mua hàng phải đặt tiền trước khi nhận hàng, vốn của xí nghiệp bị thiếu hụt, Ngân hàng Kiến thiết sẽ cho xí nghiệp vay căn cứ vào các chứng từ có liên quan đến các việc mua bán của xí nghiệp.

Điều 23. – Tùy từng trường hợp Ngân hàng Kiến thiết sẽ cho vay thanh toán trong những hình thức thanh toán như sau:

- Nhờ thu nhận trả

- Mở thư tín dụng

- Mở tài khoản đặc biệt.

- Mở sổ séc định mức.

Các hình thức cho vay này làm theo như đã quy định trong thể lệ cho vay thanh toán chung của Ngân hàng Nhà nước.

Mục E. – CHO VAY THEO NHU CẦU CẤP THIẾT VÀ TẠM THỜI

Điều 24. – Ngân hàng Kiến thiết sẽ cho vay theo nhu cầu cấp thiết và tạm thời trong những trường hợp như sau:

- Việc xây dựng tiến hành vượt mức kế hoạch mà hạn mức quý sau chưa nhận được.

- Thiết bị, vật liệu được điều cấp về trước thời hạn, hoặc số lượng quá định mức dự trữ làm cho đơn vị nhận được vật liệu hay thiết bị đó không có đủ vốn để thanh toán.

- Kế hoạch xây dựng hoặc thiết kế thay đổi do cấp có thẩm quyền duyệt y nên nguyên vật liệu dự trữ không thích hợp phải có tiền để mua ngay những thứ khác.

- Phải phòng lũ, phòng lụt, phòng bão, phòng hỏa, các thiên tai khác.

- Thiếu tiền trả lương cho công nhân.

- Đã có giấy biên nhận giá xây dựng công trình nhưng chưa nhận được tiền thanh toán của bên A.

Điều 25. – Muốn được vay tiền đơn vị xin vay phải làm đơn xin vay nói rõ trường hợp cụ thể, số tiền xin vay, thời hạn trả. Ngân hàng Kiến thiết sẽ nghiên cứu và giải quyết. Chậm nhất là sau 2 ngày kể từ ngày nhận được đơn xin vay Ngân hàng Kiến thiết phải cho đơn vị xin vay biết được vay hay không; nếu được vay thì vay bao nhiêu, điều kiện trả nợ như thế nào để đơn vị xin vay làm thủ tục nhận tiền vay.

Đến kỳ hạn trả nợ, Ngân hàng Kiến thiết sẽ tiến hành thu hồi nợ theo thủ tục đã nói trong các hình thức cho vay đã nói ở trên. Tuy nhiên Ngân hàng Kiến thiết sẽ tùy theo tình hình thực tế của từng trường hợp mà tiến hành thu trước hạn hay thu dần. Nếu vì bên A chưa nhận được hạn mức nên bên B chưa được thanh toán, do đó mà phải vay tiền thì khi nào bên A nhận được hạn mức thì Ngân hàng Kiến thiết sẽ thu, hoặc vì phải giải quyết vật liệu ứ đọng, do kế hoạch hay thiết kế thay đổi thì mỗi khi giải quyết được bao nhiêu Ngân hàng kiến thiết sẽ thu hồi lại bấy nhiêu cho đến kỳ hạn trả nợ thì sẽ thu hết.

Mục F. – CHO VAY THANH TOÁN THIẾT BỊ TOÀN BỘ

Điều 26. – Ngân hàng Kiến thiết cho các cơ quan cung ứng thuộc các Bộ chủ quản vay tiền để thanh toán hàng nhập với các đơn vị ngoại thương cung cấp thiết bị toàn bộ.

Mỗi khi nhận được giấy báo thanh toán hàng của các đơn vị cung cấp thiết bị, các cơ quan cung ứng thuộc các Bộ chủ quản phải làm đơn xin vay tiền kèm theo giấy báo thanh toán hoặc hóa đơn giao nhận hàng gửi đến Ngân hàng Kiến thiết để xét duyệt. Thời gian Ngân hàng kiến thiết xét duyệt không quá 3 ngày kể từ ngày nhận được đơn xin vay. Sau khi xét duyệt Ngân hàng kiến thiết sẽ báo cho đơn vị vay biết số tiền được vay và thời hạn trả nợ để đơn vị vay làm thủ tục nhận tiền vay.

- Số tiền cho vay là số tiền phải thanh toán với đơn vị cung cấp thiết bị. Đối với những nguyên vật liệu chuẩn bị cho sản xuất không ghi trong kế hoạch kiến thiết cơ bản thì Ngân hàng Kiến thiết không cho vay.

- Thời hạn vay là thời gian nhận hàng cộng thêm thời gian phân phối hàng xuống các đơn vị sử dụng hàng và thời gian đơn vị sử dụng hàng thanh toán tiền hàng nhưng tối đa không được quá 30 ngày.

Điều 27. – Ngân hàng Kiến thiết sẽ tiến hành thu dần nợ như sau:

a) Đối với những thiết bị chưa thể phân phối ngay xuống các địa phương mà còn phải để lại kho cung ứng một thời hạn lâu nữa, cũng như đối với những khoản chi về chuyên gia, thực tập sinh, chi về đồ án thiết kế chưa thể phân bổ được thì Bộ chủ quản phải xin Bộ Tài chính cấp kinh phí để thanh toán. Khi được cấp kinh phí thì Ngân hàng kiến thiết sẽ thu hồi nợ.

b) Đối với những thiết bị, giao ngay cho các đơn vị sử dụng ở các địa phương, sau khi giao hàng, các cơ quan cung ứng phải đòi tiền bằng hình thức “Nhờ thu nhận trả” hoặc bằng ủy nhiệm thu. Khi nào thu được tiền, Ngân hàng Kiến thiết sẽ thu nợ.

Nếu đến kỳ hạn mà nợ chưa thu được thì Ngân hàng Kiến thiết sẽ trích tài khoản tiền gửi của cơ quan cung ứng. Trường hợp tài khoản này không có đủ tiền thì Ngân hàng Kiến thiết sẽ chuyển số tiền nợ còn lại sang “Nợ quá hạn” (nhưng đối với những khoản vay nói trong điểm a nếu đến hạn mà Bộ Chủ quản không xin Bộ Tài chính hạn mức để thanh toán thì Ngân hàng Kiến thiết sẽ trích hạn mức cho phân phối của Bộ chủ quản để trả nợ).

Chương III:

LẬP VÀ XÉT DUYỆT KẾ HOẠCH

Điều 28. – Xí nghiệp xây lắp hay cung ứng và các đơn vị khác thuộc đối tượng cho vay của Ngân hàng kiến thiết phải lập kế hoạch vay tiền theo từng loại vay đã quy định trong điều…    (trừ các loại cho vay thanh toán và cho vay theo nhu cầu cấp thiết và tạm thời thì không phải lập kế hoạch). Ngân hàng Kiến thiết trung ương sẽ căn cứ vào dự trù trong kế hoạch cho vay tổng hợp đã được Nhà nước duyệt y để phân phối cho từng Chi hàng và các Chi hàng trong phạm vi mức quy định sẽ cho xí nghiệp vay mỗi khi cần.

Điều 29. – Các đơn vị vay tiền phải gửi kế hoạch vay tiền từng quý có chia ra từng tháng đến Chi hàng nơi mở tài khoản và gửi cả cho các ngành hay Bộ chủ quản 25 ngày trước khi bắt đầu quý cùng với kế hoạch thi công, cung ứng, tài vụ kế hoạch lao động. Đối với kế hoạch năm thì phải gửi vào giữa tháng 11 năm trước cùng kèm theo các kế hoạch nói trên cho các Chi hàng địa phương và cho ngành chủ quản. Kế hoạch năm phải chia ra từng quý. Riêng đối với quý 1 thì có thể lấy kế hoạch năm chia ra quý và quý 1 chia ra từng tháng.

Khi nhận được các kế hoạch vay vốn, các Chi hàng sẽ nghiên cứu trao đổi ý kiến với đơn vị xin vay rồi tổng hợp kế hoạch cho vay của Chi hàng gửi lên Ngân hàng Kiến thiết trung ương kèm theo ý kiến nhận xét có căn cứ cụ thể.

Điều 30. – Căn cứ vào kế hoạch xin vay của các đơn vị trực thuộc các Bộ, các ngành chủ quản sẽ nghiên cứu tổng hợp lại thành kế hoạch của ngành chủ quản gửi đến Ngân hàng Kiến thiết trung ương 15 ngày trước khi bắt đầu quý hoặc 30 ngày trước khi bắt đầu năm kèm theo các kế hoạch nhận thầu, thi công, cung ứng thu chi tài vụ, lao động và tiền lương v.v….

Ngân hàng Kiến thiết trung ương sẽ phối hợp với các Bộ, các ngành chủ quản để xét lại kế hoạch cho vay rồi tổng hợp lại trình Bộ Tài chính xét. Sau đó, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ duyệt.

Điều 31. – Sau khi được Chính phủ duyệt y kế hoạch cho vay, Ngân hàng Kiến thiết trung ương sẽ báo cho các Bộ hoặc các ngành chủ quản biết để căn cứ vào kế hoạch đó mà phân phối số vốn vay cho từng đơn vị trực thuộc và báo cho Ngân hàng Kiến thiết trung ương biết (tức là phân phối hạn mức cho vay). Ngân hàng Kiến thiết trung ương sẽ thông tri cho các Chi hàng biết hạn mức cho vay cho từng đơn vị trong 15 ngày đầu quý.

Chương IV:

KIỂM TRA SỬ DỤNG TIỀN VAY

Điều 32. – Để đảm bảo việc sử dụng vốn theo nguyên tắc “tiền nào việc ấy” Ngân hàng Kiến thiết phải thường xuyên kiểm tra việc sử dụng tiền vay. Nếu thấy có tình trạng lạm dụng vốn hay dùng không hết số tiền vay thì phải thu hồi ngay. Ngoài ra Ngân hàng Kiến thiết còn phải kiểm tra để xem tình hình biến đổi vật tư, tình hình nộp khấu hao, tình hình sử dụng các khoản vay kết toán, tình hình các chứng từ còn giá trị để bảo đảm trong việc cho vay để thanh toán theo hình thức “nhờ thu nhận trả” v.v…. để tiến hành thu dần các khoản vay theo như đã quy định ở trên.

Điều 33. – Để giúp Ngân hàng Kiến thiết làm đầy đủ nhiệm vụ nói trên, các đơn vị vay tiền phải xuất trình những tài liệu cần thiết mỗi khi Ngân hàng Kiến thiết yêu cầu và hàng tháng phải gửi cho Ngân hàng Kiến thiết những tài liệu như sau:

- Bảng cân đối các tài khoản hàng tháng, hàng quý, hàng năm kèm theo tất cả các bản phụ và bản giải thích.

- Bản báo cáo về giá thành công trình hay vật kết cấu.

- Bản báo cáo thu chi tài vụ.

- Bản báo cáo về thực hiện kế hoạch thi công cưng ứng vật liệu.

- Bản báo cáo về tình hình tồn kho, mua bán nguyên vật liệu.

Nói tóm lại các đơn vị vay tiền phải đồng gửi ngay cho Ngân hàng Kiến thiết một bản khi gửi báo cáo lên cấp trên.

Điều 34. – Căn cứ vào những tài liệu nói trên hoặc căn cứ vào thực tế các hiện tượng nếu thấy tình hình không phù hợp với yêu cầu của việc vay vốn, Ngân hàng Kiến thiết sẽ báo cho đơn vị biết và thu hồi nợ ngay. Nếu tài khoản tiền gửi của đơn vị không có đủ, Ngân hàng Kiến thiết sẽ chuyển số tiền nợ sang “Nợ quá hạn” và yêu cầu đơn vị có kế hoạch trả nợ nhanh chóng.

Chương V:

LỢI SUẤT

Điều 35. – Đối với các khoản vay ngắn hạn (không kể các khoản vay trong định mức vốn lưu động hay vay để thanh toán) Ngân hàng Kiến thiết sẽ áp dụng lợi suất đồng loạt bằng lợi suất Nhà nước quy định trong việc cho vay ngắn hạn đối với xí nghiệp quốc doanh công nghiệp của Ngân hàng Nhà nước (hiện nay là 0,4% mỗi tháng).

Đối với các khoản vay để thanh toán và vay trong định mức vốn lưu động, Ngân hàng Kiến thiết sẽ áp dụng lợi suất bằng lợi suất của Ngân hàng Nhà nước về các khoản vay này (hiện nay là 0,2% mỗi tháng).

Chương VI:

CÁC HÌNH THỨC XỬ LÝ

Điều 36. – Các đơn vị vay tiền của Ngân hàng Kiến thiết phải chấp hành đúng thể lệ trả nợ và thể lệ báo cáo đã quy định ở điều 33.

1. Nếu đến hạn mà không trả nợ, Ngân hàng Kiến thiết sẽ chủ động trích tài khoản tiền gửi kết toán để thu hồi nợ về.

Đối với số nợ cho vay sửa chữa lớn, Ngân hàng Kiến thiết sẽ trích tiền gửi khấu hao sửa chữa lớn; nếu tài khoản này không có đủ tiền, Ngân hàng Kiến thiết sẽ trích tài khoản tiền gửi kết toán.

Trong trường hợp tài khoản tiền gửi kết toán của các đơn vị vay tiền không có đủ tiền trả nợ Ngân hàng Kiến thiết sẽ chuyển số tiền nợ sang tài khoản “Nợ quá hạn” và áp dụng lợi suất cao gấp rưỡi đối với số tiền quá hạn trong thời gian quá hạn.

Đối với khoản nợ thanh toán hàng nhập (phần Bộ chủ quản phải xin Bộ Tài chính hạn mức để thanh toán nói trong điểm a điều 27) nếu quá hạn, Ngân hàng kiến thiết sẽ trích tài khoản hạn mức chờ phân phối của Bộ chủ quản để thu nợ.

2. Nếu đơn vị vay không gửi báo cáo hàng tháng, hàng quý hay hàng năm cho Ngân hàng Kiến thiết như đã nói trong điều 33, Ngân hàng Kiến thiết sẽ báo chính thức và tạm thời đình chỉ cho vay tiền bất cứ loại vay gì cho đến khi nhận được các tài liệu nói trên.

Trong trường hợp này, Ngân hàng Kiến thiết có quyền đòi trước hạn một phần nợ nhưng phải báo cho đơn vị vay tiền biết trước 10 ngày.