Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN4088:1997

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 4088:1997

SỐ LIỆU KHÍ HẬU DÙNG TRONG THIẾT KẾ XÂY DỰNG

Climatic data for building design

LỜI NÓI ĐẦU

TCVN được xây dựng trên cơ sở soát xét tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 4088-85 “Số liệu khí hậu dùng trong thiết kế xây dựng”

TCVN thay thế cho TCVN 4088-85

TCVN do Viện Nghiên cứu Kiến trúc - Bộ Xây dựng biên soạn và được Bộ Xây dựng ban hành theo Quyết định số      ngày... tháng ... năm ...

SỐ LIỆU KHÍ HẬU DÙNG TRONG THIẾT KẾ XÂY DỰNG

Climatic data for building design

O. QUY ĐỊNH CHUNG

O.1. Tiêu chuẩn này cung cấp các số liệu khí hậu cơ bản của một số địa điểm phân bố trong toàn quốc, dùng để: thiết kế quy hoạch vùng, đô thị, khu dân cư, cụm công nghiệp, thiết kế mặt bằng tổng thể các xí nghiệp công nghiệp, khảo sát kỹ thuật cho xây dựng, thiết kế kiến trúc, kết cấu, thiết bị kỹ thuật vệ sinh cho nhà và công trình.

O.2. Tiêu chuẩn này được xây dựng trên cơ sở các số liệu quan sát nhiều năm của các đài trạm khí tượng, các kết quả nghiên cứu khoa học của Tổng cục Khí tượng Thủy văn, của Viện Nghiên cứu KHKT Bảo hộ lao động - Tổng liên đoàn lao động Việt Nam.

O.3. Đối với các đài trạm khí tượng không nêu trong tiêu chuẩn này, các cơ quan thiết kế có thể lấy số liệu tại Tổng cục Khí tượng Thủy văn.

1. NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ

1.1. Các số liệu về nhiệt độ không khí cho trong các bảng từ N1 đến N7.

1.2. Các số liệt về nhiệt độ không khí dùng để tính toán nhiệt kỹ thuật kết cấu bao che, thiết kế thông gió, sưởi, điều tiết không khí, tính toán tải trọng nhiệt cho nhà, công trình và dùng vào các mục đích tính toán khác.

2. ĐỘ ẨM KHÔNG KHÍ

2.1. Các số liệu về độ ẩm không khí cho trong các bảng từ A1 đến A5

2.2. Các số liệu về độ ẩm không khí dùng để tính toán chế độ ẩm của kết cấu bao che ngôi nhà và dùng cho các mục đích tính toán khác.

3. GIÓ

3.1. Các số liệu về gió cho trong các bảng từ G1 đến G4

3.2. Các số liệu về gió dùng để chọn các giải pháp quy hoạch bố trí các cụm công nghiệp, khu dân cư, tính toán thẩm không khí của kết cấu bao che, chọn hướng nhà, tính toán tải trọng gió và dùng cho mục đích tính toán khác.

3.3  Các hướng của gió được ký kiệu như sau:

Chú thích: Hướng gió ghi ở đây là hướng gió thổi đến địa điểm quan sát. Thí dụ hướng gió đông nam có nghĩa là gió từ hướng đông nam đến địa điểm quan sát.

4. MƯA

4.1. Các số liệu về mưa cho trong các bảng từ M1 đến M7

4.2. Các số liệu về mưa dùng để thiết kế thoát nước mưa cho công trình, đô thị và thiết kế tổ chức thi công.

5. BỨC XẠ MẶT TRỜI

5.1. Các số liệu về bức xạ mặt trời, tọa độ và chuyển động biểu kiến của mặt trời, nắng và độ rọi ánh sáng được cho trong các bảng từ B1 đến B7.

5.2. Các số liệu về bức xạ mặt trời dùng để tính toán nhiệt kỹ thuật các kết cấu bao che ngôi nhà, tính toán kết cấu che nắng, chiếu sáng tự nhiên, thông gió, sưởi, điều tiết không khí, chọn hướng nhà và dùng vào các mục đích tính toán khác.

6. CÁC YẾU TỐ KHÍ HẬU KHÁC

6.1. Các số liệu về sương mù, mưa phùn, dông, mây cho trong các bảng từ Y1 đến Y5.

6.2. Các số liệu về dông dùng để thiết kế chống sét cho nhà và công trình. Các số liệu về sương mù, mây dùng để thiết kế chiếu sáng đô thị và để đánh giá tình hình khí hậu ánh sáng.

PHỤ LỤC

Phụ lục A. Tọa độ trạm khí tượng và thời kỳ quan trắc

Phụ lục B. Bản đồ phân vùng khí hậu xây dựng

Phụ lục C. Bản đồ phân vùng áp lực gió

ĐẶC ĐIỂM CÁC MIỀN KHÍ HẬU XÂY DỰNG VIỆT NAM

A- MIỀN KHÍ HẬU PHÍA BẮC

Bao gồm các tỉnh phía Bắc đèo Hải Vân

- Khí hậu cơ bản là nhiệt đới, gió mùa có mùa đông lạnh. Thời kỳ lạnh bằng hoặc lớn hơn 60 ngày. Nhiệt độ trung bình năm nhỏ hơn hoặc bằng 24 ^oC. Biên độ nhiệt năm trên 8 °C.

Nhiệt độ hiệu dụng lúc 1h tháng 1 nhỏ hơn 20 ^oC.

Miền khí hậu này gồm các vùng khí hậu A_I, A_II và A_III.

A_I - VÙNG KHÍ HẬU ĐÔNG BẮC VÀ VIỆT BẮC

Bao gồm các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Giang, Tuyên Quang, Bắc Cạn, Thái Nguyên, phần phía đông của Yên Bái, Lào Cai, Hòa Bình, Hà Tây, phần bắc Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Bắc Giang, Bắc Ninh và hầu hết tỉnh Quảng Ninh.

Đây là vùng có mùa đông lạnh nhất nước ta. Nhiệt độ thấp nhất có thể xuống dưới 0 ^oC, có khả năng xuất hiện băng giá, trên núi cao có thể có mưa tuyết. Mùa hè mức độ nóng ít hơn so với các vùng khác, nhiệt độ cao nhất trên 40 °C xuất hiện ở các thung lũng. Trừ một thời gian ngắn khô hanh, khí hậu nói chung ẩm ướt. Mưa nhiều, nhất là ở các trung tâm mưa. Trừ ven biển Quảng Ninh, các nơi khác ít hoặc không chịu ảnh hưởng của gió bão. Trong vùng này, yêu cầu về chống lạnh cao hơn chống nóng. Thời kỳ cần sưởi có thể kéo dài trên 120 ngày nhất là về ban đêm.

A_II - VÙNG KHÍ HẬU NÚI TÂY BẤC VÀ BẮC TRƯỜNG SƠN

Bao gồm các tỉnh Lai Châu, tây Yên Bái, Lào Cai , Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Hà Tây, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế.

Ít lạnh hơn hai vùng A_I và A_III nhưng đại bộ phận vùng này vẫn có mùa đông lạnh. Nhiệt độ thấp nhất có thể xuống dưới 0 °C ở phía Bắc và dưới 5 °C ở phía Nam. Tại khu vực núi cao phía Bắc có khả năng xuất hiện băng giá, mưa tuyết. Chịu ảnh hưởng của thời tiết khô nóng, ở các thung lũng thấp có thể xảy ra nhiệt độ cao nhất trên 40 °C. Tây Bắc không chịu ảnh hưởng trực tiếp của biển, khí hậu mang nhiều tính chất lục địa, biên độ nhiệt độ ngày lớn. Mưa phân bố không đều, nói chung có cường độ lớn. Ít hoặc không chịu ảnh hưởng của bão. Trong các trận tố lốc, vận tốc gió mạnh có thể trên 40 m/s, nhưng thời gian tồn tại ngắn.

Trên phần lớn vùng này, hàng năm có một mùa khô kéo dài gần trùng với thời kỳ lạnh. Không có thời kỳ mưa phùn, lạnh ẩm hoặc nồm ẩm.

Ngoại trừ các khu vực thấp ở phía Bắc và bắc Trường sơn, trên vùng này vấn đề chống lạnh phải được chú ý ngang chống nóng. Thời kỳ cần sưởi từ 60 đến 90 ngày trở lên.

A_III - VÙNG KHÍ HẬU ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ VÀ BẮC TRUNG BỘ

Bao gồm toàn bộ đồng bằng và trung du của nửa phần phía Bắc, thuộc các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hòa Bình, Hà Tây, Quảng Ninh, Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế.

Ít lạnh hơn vùng A_I, gần biển nên có mùa đông lạnh vừa. Nhiệt độ thấp nhất ít có khả năng xuống 0 °C ở phía Bắc và 5 °C ở phía Nam. Nhiệt độ cao nhất có thể tới 40 °C, riêng phần phía Nam từ Thanh Hóa trở vào có thể đạt  42-43 °C do chịu ảnh hưởng trực tiếp của thời tiết khô nóng.

Chịu ảnh hưởng trực tiếp của biển nên biên độ của nhiệt độ và độ ẩm thấp hơn so với hai vùng A_I, A_II. Mưa nhiều, cường độ mưa khá lớn. Mùa ẩm, mùa khô không đồng nhất trong vùng. Ven biển bắc Trung bộ mùa mưa lệch về phía mùa đông. Khí hậu nói chung thuộc loại nóng ẩm. Bão có ảnh hưởng trực tiếp tới toàn vùng nhưng mạnh nhất ở ven biển, vận tốc gió mạnh có thể trên 40 m/s.

Nhìn chung, yêu cầu chống nóng là quan trọng, nhung vẫn phải phòng chống lạnh, nhất là cần chắn gió về mùa đông, chủ yếu ở góc hướng Đông Bắc.

B. MIỀN KHÍ HẬU PHÍA NAM

Bao gồm toàn bộ các tỉnh còn lại ở phía Nam đèo Hải Vân. Tuy ở phần bắc miền này vẫn còn chịu ảnh hưởng ít nhiều của không khí lạnh, nhất là các đợt gió mùa mùa Đông. Nói chung, có thể coi miền này không có mùa đông lạnh gây ra do gió mùa Đông Bắc. Khí hậu cơ bản là nhiệt đới gió mùa. Ở đồng bằng quanh năm chỉ có một mùa nóng.

Thời kỳ lạnh ít hơn 60 ngày, nhiệt độ trong bình năm lớn hơn 24 °C; biên độ nhiệt độ năm nhỏ hơn hoặc bằng 8 °C; nhiệt độ hiệu dụng lúc 1 giờ tháng 1 lớn hơn hoặc bằng 20 °C.

Trừ vùng núi, miền này không có yêu cầu chống lạnh. Chống nóng chiếm vị trí chủ yếu.

Miền này được chia thành hai vùng khí hậu là B_IV và B_V

B_IV - VÙNG KHÍ HẬU NÚI TÂY NGUYÊN

Bao gồm toàn bộ phần núi cao, trên 100m của nửa phần phía Nam thuộc các tỉnh Gia Lai, Kon Tum, Đắc Lắc, Lâm Đồng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, Bình Phước.

Có khí hậu vùng núi nhiệt đới. Phía bắc mùa đông còn chịu ít ảnh hưởng của gió mùa Đông bắc nhưng mức độ lạnh chủ yếu do độ cao địa hình quyết định. Ở cùng độ cao, nhiệt độ các tháng mùa đông ở đây cao hơn vùng A_I từ 4 đến 5 °C. Dưới vành đai núi thấp mùa hè nóng, nhiệt độ cao nhất có thể tới 40 ^oC ở các khu vực thung lũng. Ở độ cao trên 1.500m không có mùa nóng. Mùa mưa và mùa khô tương phản nhau rõ rệt. Cường độ mưa khá lớn. Ít hoặc không chịu ảnh hưởng của gió bão. Phần phía tây cũng có một số nét của khí hậu lục địa, biên độ ngày của nhiệt độ lớn tương tự như Tây bắc. Mùa khô ở vùng này bụi nhiều và thiếu nước.

Ở các khu vực thấp vấn đề chủ yếu là chống nóng. Trên các khu vực khác có kết hợp phòng lạnh về mùa đông.

B_V - VÙNG KHÍ HẬU ĐỒNG BẰNG NAM BỘ VÀ NAM TRUNG BỘ

Bao gồm toàn bộ vùng đồng bằng và đồi núi thấp dưới 100 m thuộc các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, Bình Phước; thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, các tỉnh Bình Dương, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, Bến Tre, Tiền Giang, Vĩnh Long, Trà Vinh, Cần Thơ, Sóc Trăng, Kiên Giang, Bạc Liêu và Cà Mau.

Khí hậu cơ bản là nhiệt đới với mùa đông không lạnh, trừ phần phía Bắc còn có mùa đông hơi lạnh. Nhiệt độ thấp nhất nói chung không dưới 10 ^oC. Nhiệt độ cao nhất vượt 40 ^oC ở phía bắc và đạt 35 - 40 ^oC ở phía Nam. Do ảnh hưởng của biển, biên độ nhiệt độ ngày cũng như năm đều nhỏ. Hàng năm chỉ có hai mùa khô, ẩm phù hợp với hai mùa gió, tương phản nhau rõ rệt và không đồng nhất trong vùng. Cường độ mưa khá lớn ở Nam Bộ và khá nhỏ ở Nam Trung Bộ. Phần ven biển từ Đà Nẵng đến Khánh Hòa chịu ảnh hưởng trực tiếp của Bão. Các khu vực khác chịu ảnh hưởng yếu của bão.

Không có yêu cầu chống lạnh.

Bảng N1  NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ TRUNG BÌNH THÁNG VÀ NĂM (oC)

Bảng N2  NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ CAO NHẤT TRUNG BÌNH THÁNG VÀ NĂM (oC)